«محمدرضا اسلاملو» کارگردان و نویسنده پیشکسوت سینمای مستند و داستانی همزمان با فرارسیدن هفته دفاع مقدس در گفت و گو با خبرنگار سینماپرس در مورد ظرفیت های سینمای دفاع مقدس و میزان موفقیت آن طی سه دهه اخیر اظهار داشت: اگر بخواهم در یک جمله عرض کنم، می‌توان گفت سینمای دفاع مقدس موفق بوده، چون هر کسی سعی کرده بهترین کار خود را انجام دهد و نهایت تلاشش را به کار گرفته است. شاید فاصله زیادی با نقطه ایده‌آل وجود داشته باشد، اما مهم است که هر کس به بضاعت خود نگاه کند.

وی تاکید کرد: من بضاعت را تنها در فیلم‌ساز نمی‌بینم؛ مدیر هم نقش مهمی دارد. مدیر کسی است که مسئولیت دارد، کسی که فیلم‌ساز باید به او مراجعه کند و امکانات، پروژه، حمایت و اسپانسر دریافت کند. شعور مدیر در این مسیر بسیار مهم است؛ اینکه بداند چه فیلم‌هایی باید ساخته شوند و چه فیلم‌هایی را تشویق کند.

وی با انتقاد از عملکرد مدیران فرهنگی تصریح نمود: با این حال، این بضاعت موجود بوده، اما آیا بضاعت نهادها و مدیرانی که سهامدار آن بودند به حد کافی بود؟ تجربه من نشان می‌دهد که وقتی با مدیران درباره پروژه‌های بزرگ صحبت می‌کردیم، برخی از آن‌ها حتی علاقه‌ای به ورود به فضای متفاوتی از جنگ تحمیلی نداشتند و از مواجهه با این فضاهای غیرآشنا واهمه داشتند.

او ادامه داد: به هر حال، در مجموعه تولیدات سینمای مقدس، فاصله زیادی با نقطه ایده‌آل وجود دارد و ظرفیت‌های بسیاری باقی ماند که استفاده نشد. اما آیا از همه ظرفیت‌ها در آن زمان استفاده شد؟ پاسخ منفی است. متأسفانه مدیران ما در بسیاری موارد اتوبوسی عمل می‌کردند. افرادی که در آغاز نقش‌های کوچک و حراستی داشتند، پس از سال‌ها به جایگاه مدیریتی می‌رسیدند و تعیین‌کننده‌های اصلی می‌شدند، در حالی که افرادی که واقعاً شایسته بودند، از فرصت‌ها محروم می‌ماندند.

وی افزود: این ظلم و بی‌عدالتی همیشه وجود داشته؛ در گذشته به آن پارتی‌بازی می‌گفتند و امروز به آن رانته یا حمایت گروهی می‌گویند. من در طول ۳۰–۴۰ سال شاهد بوده‌ام که افراد شایسته از فرصت‌ها محروم می‌شدند و به جای آن، کسانی که به اصطلاح «نور چشم» مدیران بودند، به راحتی به موقعیت‌های کلیدی می‌رسیدند.

کارگردان فیلم سینمایی «شهابی از جنس نور» با بیان این مطلب که بسیاری از مدیران همیشه از افراد مستقل وحشت داشتند؛ متذکر شد: یکی مثل آوینی را یک‌باره از تلویزیون بیرون کردند، ممنوع‌الورودش کردند، چون مستقل بود. اما همین محدودیت باعث شد آوینی به جایگاه واقعی خودش برسد. دیگران اما چنین فرصتی پیدا نکردند.

وی افزود: در یک جمله می‌توان گفت که ظلم هم رخ داده است؛ مدیریت خودمانی و واگذاری مسئولیت‌ها به نیروهای نزدیک و دوستان باعث شد افراد شایسته فرصت نداشته باشند. امروز هم در سینما چنین اتفاقاتی در حال رخ دادن است؛ فردی که لیاقت جایگاه مدیریتی را ندارد، آنجا حضور دارد.

اسلاملو همچنین در مورد ارزش زدایی از سینمای دفاع مقدس و سکولاریزه کردن آن اظهار داشت: این مسئله باز هم به مدیران و تصمیم‌گیرندگان بازمی‌گردد؛ سطح و توانایی مسئولان تأثیر زیادی دارد. این موضوع مثل یک معلم است؛ هرچه معلم با تجربه‌تر و باسوادتر باشد، انتظار دارد استعداد شاگردان شکوفا شود. سرپرست و مدیر، کیفیت و نتیجه کار را تعیین می‌کند و همین دلیل است که وجوه واقعی دفاع مقدس کمتر دیده می‌شود.

این سینماگر تصریح نمود: مشکل دیگر این است که هنوز درگیر گذشته جنگ تحمیلی هستیم، در حالی که جنگ ما یک جنگ دائمی است. ما تا رسیدن به پیروزی نهایی در حال مبارزه هستیم و این پیروزی هنوز محقق نشده است. حتی اگر جنگ دوازده روزه نمی‌شد، هدف ما همچنان رسیدن به خواسته‌های برحق خودمان به عنوان یک امت و یک ایران بود.

وی افزود: این جنگ، جنگ حق و باطل است؛ جنگ خیر و شر. ایرانیان شیعه و مستضعفان باید به جایگاه خود برسند و وارث حقیقی این زمین شوند، همان‌طور که در روایات اهل بیت و قرآن وعده داده شده است.

این فارغ التحصیل فیلم و تلویزیون از کالج ارتباطات دانشگاه تگزاس آمریکا همچنین با انتقاد از مدیران نهادهای فرهنکی به دلیل عدم توجه به ساخت آثار دفاع مقدسی در خصوص رخدادهای آینده و تحولات منطقه ای پیش رو بیان کرد: این موضوع تا حدی به کم‌بضاعت بودن مدیران برمی‌گردد. فیلم‌سازان ما هم تا حد زیادی مقصر نیستند؛ وقتی مدیران و واسطه‌ها این فضا را حمایت نمی‌کنند، فیلم‌سازان جرات نمی‌کنند وارد این حوزه‌ها شوند. نقش مدیر بسیار تعیین‌کننده است؛ آن‌ها می‌توانند کمبودها را به چالش بکشند و بپرسند چرا باید روی این موضوعات کار شود.

«محمدرضا اسلاملو» در پایان این گفت و گو خاطرنشان ساخت: بخشی از مسئله به خود هنرمندان و فیلم‌سازان برمی‌گردد. وقتی می‌بینند استقبال و حمایت کافی وجود ندارد، به سمت قصه‌های کلیشه‌ای می‌روند و جرات نمی‌کنند سپهر فکری خود را گسترش دهند و به موضوعات آینده‌نگرانه بپردازند.